آقای میلاد کیایی دانشآموختهی کارشناسی ارشد روابط بینالملل از دانشگاه شهید بهشتی و طلبهی خارج فقه حوزه علمیه در یادداشتی به تحلیل بیانیهی گام دوم انقلاب از منظر خصوصیات انقلاب اسلامی ایران و نسبت آرمانخواهی و واقعبینی پرداخته است.
در این میان نکته مهم تمایز اساسی میان پایبندی به شعار ها و شعار زدگی است. شعار زدگی آنجایی اتفاق می افتد که بدون توجه به واقعیت های موجود و بدون ارزیابی از میزان و امکان تحقق شعار ها بر آن ها تاکید شود اما در گام دوم به غایت به این مسئله توجه شده است و دچار آن نمی شود. هم در شعار ها و اهداف و هم در بیان دستاورد ها واقع بینی خاصی در بافت متن مشاهده می شود. به عبارت دیگر نوعی آرمانگرایی واقعبینانه که شاخصه کلیدی تفکر رهبر معظم انقلاب است بر متن سایه افکنده است. در این زمینه رهبری می فرمایند: «بی شک فاصله میان باید ها و واقعیت ها همواره وجدان های آرمان خواه را عذاب داده و می دهد. اما این فاصله طی شدنی است و در چهل سال گذشته در مواردی بار ها طی شده است و بی شک در آینده با حضور نسل جوان مؤمن، دانا و پر انگیزه با قوت بیشتر طی خواهد شد.» )بیانیهی گام دوم، ۱۳۹۷/۱۱/۲۲(
یکی از محورهای بیانیهی گام دوم عزت ملی، روابط خارجی و مقابله با استکبار است. دربارهی واقع بینی در تناسب شعارها و دستاوردها نگارنده از زاویه رویکرد پژوهشی خویش تنها اشارهی مختصری به موفقیت انقلاب در حوزهی روابط بینالملل میکند. ایران در طول دو سه قرن اخیر هیچگاه تا این حد برخوردار از حاکمیت مستقل و عزت ملی نبوده است چنانکه بیگانگان هر زمان که اراده میکردند دست تطاول خود را به آب و خاک ایران دراز میکردند.
ساموئل هانتینگتون نظریهپرداز آمریکایی در این باره میگوید: کودتای ۲۸ مرداد کمخرجترین و آسانترین کودتای انجام شده توسط آمریکا بود. در کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲، آمریکا حاکمیت ایران را تنها با چند گردان سرباز و چند ده هزار دلار پول عوض کرد اما اگر الان آمریکا بخواهد دست به چنین کاری بزند به چیزی در حدود ۵۰ لشکر و بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار منابع احتیاج دارد.(1) همچنین از جهت تأثیرات بینالمللی، کمتر کارشناسی است که از تأثیرات انقلاب اسلامی در نظریههای روابط بینالملل آگاه نباشد. انقلاب اسلامی بار دیگر موضوع دین و فرهنگ را به حوزهی نظریههای روابط بینالملل بازگرداند و به شکلگیری نظریههای هویت محور و فرهنگی کرد.(2) همچنین برای اولینبار از زمان هخامنشیان تاکنون ایران موفق شد در مدیترانه پایگاه ایجاد کرده و به آن دسترسی پیدا کند.